Od 1970 r. gen. dyw. prof. dr hab. inż. Sylwester Kaliski, ówczesny komendant WAT, zaczął budować Zespół Analiz Teoretycznych i Zespół Fizyki Plazmy. Zespoły te składały się głównie z absolwentów kierunku fizyka techniczna i pracowników Wydziału Chemii i Fizyki Technicznej. Celem prowadzonych analiz było określenie sposobu przeprowadzenia kontrolowanej fuzji termojądrowej. Korzystając z dorobku IEK w zakresie laserów dużej mocy, w czerwcu 1973 r. został przeprowadzony wspólny eksperyment Zespołu Analiz Teoretycznych i Zespołu Fizyki Plazmy, Instytutu Elektroniki Kwantowej oraz Instytutu Badań Jądrowych. Wyniki eksperymentu potwierdziły możliwość uzyskania generacji strumienia neutronów, świadczących o aktach syntezy jąder deuteru, poprzez użycie skoncentrowanej energii laserów. Wskazały jednak na konieczność stosowania laserów o znacznie większych mocach. Zastępcą prof. Z. Puzewicza ds. naukowych zadań wydzielonych (nagrzewanie plazmy i mikrosyntezy laserowej) był w tym czasie płk dr hab. inż. Zdzisław Jankiewicz. Po 1973 r. prof. Z. Puzewicz zrezygnował z prac dotyczących syntezy termojądrowej, a zespół prof. Z. Jankiewicza został wyłączony ze struktur IEK i podlegał bezpośrednio komendantowi WAT gen. dyw. prof. dr. hab. inż. S. Kaliskiemu. W 1976 r. profesor S. Kaliski powołał Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy na bazie Zespołu Analiz Teoretycznych i Zespołu Fizyki Plazmy, specjalistów z zakresu techniki laserowej Instytutu Elektroniki Kwantowej oraz specjalistów w zakresie technik wybuchowych i silnych pól magnetycznych WAT. Po objęciu przez profesora Kaliskiego stanowiska ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, powołano samodzielny, międzyresortowy (MNSzWiT, MON) Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy.

W IFPiLM budowano wielokanałowe układy laserowe dużej mocy dla potrzeb badań związanych z mikrosyntezą termojądrową. Jednym z oryginalnych wówczas pomysłów była idea generacji wysokotemperaturowej plazmy laserowej skupianej dodatkowo wybuchem, a także idea kombinowanego eksperymentu, w którym plazma wytwarzana była w urządzeniu „plasma-focus” z dodatkowym jej dogrzewaniem przy użyciu lasera C02. Jednym z rezultatów badań prowadzonych w tym zakresie jest rozwinięcie metod symulacji komputerowych z zakresu silnych, dynamicznych oddziaływań ciał, takich jak: zderzanie się ciał, oddziaływanie silnych fal uderzeniowych i detonacyjnych na ciała stałe, przebijanie osłon oraz oddziaływanie promieniowania laserowego z materią. W późniejszym czasie metody te zostały rozwinięte i wykorzystane w IOE do symulacji zjawisk zderzania ciał z dużymi prędkościami i zjawisk kumulacyjnych.